Trends in Trials

Het Beweegreiskompasproject: actieonderzoek naar een optimale beweegreis

SAMENVATTING

Er zijn vele initiatieven om gezond beweeggedrag te stimuleren, zowel vanuit de zorg als vanuit gemeenten en sportverenigingen. Een ‘Beweegreis’ beschrijft de verschillende beweegmogelijkheden – van therapeutisch bewegen in de zorg tot zelfstandig bewegen in de eigen leefomgeving – en de routes die daarin kunnen worden gevolgd. Vaak zijn deze initiatieven echter niet goed met elkaar verbonden, waardoor (ex-)patiënten geen doorlopende beweegreis kunnen maken. Dit belemmert hen om in beweging te blijven en beperkt de impact van bestaande initiatieven. Het Beweegreiskompasproject heeft als doel om succesvolle beweeginitiatieven beter op elkaar aan te laten sluiten. Hiervoor wordt een toolbox – het Beweegreiskompas – ontwikkeld. De toolbox zal strategieën bevatten voor het ontwerpen, implementeren en borgen van duurzame beweegreizen, zowel binnen als buiten het consortium (bijv. stappenplan voor de implementatie en borging van een beweegreis). Deze strategieën worden momenteel geïdentificeerd met behulp van een literatuurstudie, semi-gestructureerde interviews en focusgroepen met relevante belanghebbenden. De toolbox wordt vervolgens geëvalueerd en doorontwikkeld door middel van iteratief actieonderzoek in vier verschillende regio’s. Om de opgedane kennis in de praktijk te laten landen, is er vanaf de start van dit project aandacht voor het opzetten van een effectief, domein-overstijgend lerend netwerk, met een sterke focus op kennisoverdracht, -implementatie en -borging.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(3):134–8)

Back2Health: gecombineerde leefstijlinterventie voor rugpijnpatienten met overgewicht/obesitas

SAMENVATTING

Lage rugpijn (LRP) is een aandoening die wereldwijd leidt tot de meeste beperkingen in dagelijkse activiteiten. Leefstijlfactoren, zoals lichamelijke inactiviteit, stress, slaaptekort, overgewicht en ongezonde voeding, kunnen de prognose van LRP ongunstig beïnvloeden. Toch worden deze factoren tot nu toe slechts beperkt meegenomen in de behandeling van LRP. De Back2Health-studie onderzoekt daarom of het volgen van een leefstijlinterventie geïntegreerd met zorg voor LRP volgens nationale richtlijnen (kosten) effectief is in vergelijking met de reguliere zorg in het verbeteren van fysiek functioneren en/of lichamelijke activiteit bij patiënten met LRP die ook overgewicht of obesitas hebben.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(6):272–5)

Pijn bij endometriose en de relatie tot leefstijl (PEARL-studie)

SAMENVATTING

Tot op heden is er geen behandeling die endometriose kan genezen. Om die reden zoeken patiënten zelf naar strategieën om symptomen onder controle te krijgen. Leefstijlaanpassingen horen hierbij, maar het wetenschappelijke bewijs voor hun effect is vaak beperkt. Dit onderzoek richt zich daarom op het effect van twee verschillende leefstijlinterventies, namelijk een ontstekingsremmend dieet en cognitieve gedragstherapie, op pijnvermindering bij endometriose. Bovendien wordt onderzocht of het mogelijke effect van deze interventies te verklaren is door een onderliggend biologisch mechanisme, waarbij een verandering in de ontstekingsstatus van de patiënt plaatsvindt.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(5):222–6)

HET EFFECT VAN DIEET OP IMMUUN- EN VACCINATIE-RESPONSEN BIJ MENSEN MET OVERGEWICHT OF OBESITAS: HET TRANSINF-PROJECT IN TANZANIA

SAMENVATTING

Overgewicht kan de werking van het immuunsysteem negatief beïnvloeden, wat leidt tot een verminderde effectiviteit van vaccins en een verhoogd risico op ernstige infecties. Of de immuunfunctie kan worden verbeterd door veranderingen in het dieet, is nog onbekend. In het project TransInf wordt in Tanzania het effect van overgewicht op het immuunsysteem bestudeerd bij mensen met en zonder overgewicht. Vervolgens wordt onderzocht of de immuunfunctie kan worden verbeterd door een dieetinterventie. Het traditionele dieet in de Kilimanjaro-regio van Tanzania is grotendeels plantaardig, vezelrijk en bevat producten die specifieke effecten hebben op het immuunsysteem. Deelnemers met overgewicht of obesitas worden gerandomiseerd in drie groepen: groep 1 volgt gedurende zes weken het traditionele dieet, groep 2 neemt dagelijks een traditionele gefermenteerde drank en groep 3 blijft hun gebruikelijke dieet volgen. De uitkomsten omvatten onder andere de veranderingen in de immuunfunctie en de antistofproductie tegen vaccins.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(4):176–8)

De korte- en langetermijneffecten van een leefstijlinterventie bij kinderen met psychiatrische problematiek: een ‘randomized controlled trial’

SAMENVATTING

Een aanzienlijk aantal Nederlandse kinderen kampt met een ongezonde leefstijl, gekenmerkt door een ongezond voedingspatroon, gebrek aan lichamelijke activiteit, overmatig gebruik van schermen en slaapproblemen. Het is bekend dat deze ongezonde leefstijl op de korte en lange termijn ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Kinderen met psychische aandoeningen, zoals autisme, ADHD, depressie en angst, hebben zelfs nog vaker te maken met een ongezonde leefstijl en slechte fysieke gezondheid. Helaas is er tot op heden geen onderzoek gedaan naar interventies voor deze specifieke groep kinderen. Hierdoor ontbreken richtlijnen of behandelprogramma’s die effectieve ondersteuning bieden voor kinderen met psychische problematiek en een ongezonde leefstijl. Een recent ontwikkelde interventie genaamd Movementss, biedt een multidisciplinaire behandeling die gericht is op het verbeteren van de leefstijlproblematiek bij deze populatie. Dit artikel beschrijft de achtergrond, het onderzoeksontwerp en de methoden van een lopend gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek (RCT) waarin de kortetermijn-(12 weken) en langetermijneffecten (1 jaar) van de Movementss-interventie worden vergeleken met ‘care as usual’ (CAU).

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2024;2(2):80–3)

Een immuunondersteunend dieet als aanvullende therapie bij de behandeling van kinderen met pinda-/notenallergie: de DIAMETER-studie

SAMENVATTING

De rol van goede voeding staat in toenemende mate in de belangstelling bij de behandeling van chronische immuunziekten. Voeding als aanvullende therapie bij de behandeling van allergische ziekten is echter, naast het elimineren van allergene voedingsmiddelen, nog nauwelijks onderzocht. Een groep internationale allergiediëtisten heeft bekeken welke bewijzen er in de literatuur al zijn over de relatie tussen voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen enerzijds, en immuunfuncties, algehele gezondheid, de darmdoorlaatbaarheid en het microbioom anderzijds. Hierop gebaseerd werd een immuunondersteunend dieet ontwikkeld en gepubliceerd. In het OLVG wordt op dit moment onderzoek gedaan bij allergische kinderen met pinda- en/of notenallergie (DIAMETER-studie).

LEEFSTLIJLGENEESKD 2024;2(1):35–7)

HET BEVORDEREN VAN HET IMMUUNSYSTEEM DOOR TIJDSGEBONDEN ETEN (TIGER): HET STUDIEPROTOCOL

SAMENVATTING

Slagaderverkalking is de belangrijkste onderliggende oorzaak van hart- en vaatziekten. Klinische studies, zoals de CANTOS- en COLCOT-studie, hebben aangetoond dat het reduceren van ontsteking aanvullende waarde heeft naast lipidenverlagende medicatie voor het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten. Bovendien blijken veranderingen in leefstijl, zoals dieet, zeer effectief in het verminderen van het risico op hart- en vaatzieken. Deze studie bekijkt het effect van tijdsgebonden eten, een vorm van vasten op het immuunsysteem (‘promoting immune health by time-restricted eating’: TIGER) van vrijwilligers met metabool syndroom (zoals overgewicht) en gezonde vrijwilligers.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2023;1(3):152–5)