Maatschappij

Patiënten helpen bij gedragsverandering: tips voor de huisartsenpraktijk

SAMENVATTING

Leefstijladviezen zijn een belangrijk onderdeel van het behandelarsenaal van (huis)artsen. Bij veel leefstijlgerelateerde aandoeningen kan een aanpassing van de leefstijl leiden tot minder ziektelast, minder medicatiegebruik en/of minder complicaties. Het geven van leefstijladviezen is echter nog niet zo makkelijk. Het daadwerkelijk veranderen van leefstijl is nog moeilijker. In de module ‘Gedrag en gedragsverandering’ van de NHG-praktijkhandleiding ‘Leefstijlbegeleiding in de huisartsenpraktijk’ bespreken we enkele aspecten van gedragsverandering en de wetenschappelijk onderbouwde strategieën die passen bij de fase waarin de patiënt zich bevindt.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(5):263–5)

De fysieke zorgomgeving: kansen voor het stimuleren van een gezonde leefstijl

Een gezonde leefstijl bevordert herstel, gezondheid en welzijn, maar gedragsverandering blijkt moeilijk vol te houden. De fysieke omgeving kan daarbij helpen: ruimtes die uitnodigen tot bewegen en gezond eten verlagen drempels en bevorderen nieuwe gewoonten. De Coalitie Leefstijl in de Zorg pleit daarom voor gebruik van de zorgomgeving als stimulans voor duurzaam gezond gedrag.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(5):261–2)

Domeinoverstijgend samenwerken aan leefstijl: wat werkt, wat mist en wie doet wat?

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(4):195–6)

Gezonde geesten gezonde lichamen: naar een geïntegreerde benadering in de ggz

SAMENVATTING

De nieuwe zorgstandaarden voor somatische screening en leefstijl in de ggz benadrukken het belang van een geïntegreerde benadering. Lichamelijke gezondheid en geestelijk welzijn zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ggz-patiënten hebben vaak een verhoogd risico op somatische aandoeningen zoals diabetes en hart- en vaatziekten. Ook bestaat er een interactie tussen psychische en somatische klachten die elkaar wederzijds positief dan wel negatief kunnen beïnvloeden. Door systematische screening en aandacht voor leefstijlinterventies kan levensverwachting en kwaliteit van leven worden verbeterd. Een integrale aanpak vraagt om multidisciplinaire samenwerking tussen ggz-professionals, huisartsen en sociaal werkers. Heldere taakverdeling en regionale afspraken zijn essentieel voor naadloze zorg. Daarnaast zijn persoonlijke leefstijlplannen en toegang tot leefstijlbegeleiding belangrijk om herstel te bevorderen en terugval te voorkomen. Stigmatisering vormt echter een belemmering. Vooroordelen, zowel bij zorgverleners als patiënten zelf, kunnen leiden tot het negeren van lichamelijke klachten of leefstijlvragen. Bewustwording en gebruik van zorgstandaarden kunnen dit doorbreken en bijdragen aan betere zorg en zelfmanagement. Een holistische, geïntegreerde aanpak versterkt zowel de geestelijke als lichamelijke gezondheid van ggz-patiënten.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(4):188–94)

Steun van elkaar essentieel bij leefstijlverandering

Een gezonde leefstijl kan ziektes voorkomen, klachten verminderen en zorgen voor een sneller herstel. Voor veel patiënten is het daarom van belang om hun leefstijl op onderdelen te veranderen. Dit is voor veel mensen vaak lastig, omdat mensen nieuw gedrag moeten aanleren en oude gewoontes moeten afleren. Steun van gelijkgestemden, ofwel peersupport, kan helpend zijn om mensen te motiveren, te stimuleren en ook praktisch te helpen bij het starten en volhouden van leefstijlverandering. De Coalitie Leefstijl in de Zorg ziet de waarde van peersupport voor zowel de patiënt als zorgverlener en brengt het daarom onder de aandacht. De Coalitie zet zich in voor de integratie van leefstijl binnen de zorgpraktijk. TNO, Patiëntenfederatie Nederland, NFU en Vereniging Arts & Leefstijl zijn, in afstemming met het ministerie van VWS, verantwoordelijk voor de dagelijkse organisatie van de Coalitie.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(3):129–30)

‘Teachable moments’: kansrijke momenten voor leefstijlverandering

INLEIDING

Een gezonde leefstijl kan helpen ziektes te voorkomen, klachten te verminderen, herstel te versnellen en het draagt bij aan meer kwaliteit van leven. Toch is het nog niet een vanzelfsprekend onderdeel van de zorg. De Coalitie Leefstijl in de Zorg zet zich in voor de integratie van leefstijl binnen de zorgpraktijk. TNO, Patiëntenfederatie Nederland, NFU en Vereniging Arts en Leefstijl zijn, in afstemming met het ministerie van VWS, verantwoordelijk voor de dagelijkse organisatie van de Coalitie.

(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(2):97–8)

Evaluatie van effectiviteit leefstijlinterventies in de zorg: een praktische handreiking

(NED TIJSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(1):42–3)