Vijf gemakkelijke manieren om minder zout te eten zonder op smaak te beknibbelen

juni 2023 Voeding Cardiovasculair Voedingsleer Willem van Altena
Close up of a pile of salt on a table cloth

‘Alles wat het eten lekker maakt is ongezond’ is een verzuchting die diëtisten vaak te horen krijgen. En ja, er zit wel een kern van waarheid in de bewering, want vet, suiker en zout zijn niet alleen smaakmakers maar ook gezondheidsrisico’s.

Neem nu alleen al zout. Een stof die al sinds mensenheugenis wordt gebruikt om eten te conserveren en op smaak te brengen. Maar ook een stof die, als we er te veel van consumeren, voor allerlei gezondheidsproblemen kan zorgen. Te veel zout kan leiden tot verhoogde bloeddruk, wat op zijn beurt het risico op hart- en vaatziekten, beroertes en nierproblemen verhoogt. Daarom is het belangrijk om bewust te zijn van de hoeveelheid zout die we consumeren en te proberen de zoutinname te verminderen.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Europese Commissie hebben beide standpunten ingenomen met betrekking tot zoutinname. De WHO beveelt aan dat volwassenen niet meer dan 5 gram zout per dag consumeren, wat overeenkomt met ongeveer een theelepel. De gemiddelde Nederlandse man consumeert ongeveer 10 gram zout per dag, bij vrouwen is dat 7,5 gram. De Europese Commissie heeft richtlijnen opgesteld om de zoutinname in de Europese bevolking 2025 met 16% te verminderen.

Wie serieus zout wil vermijden kan naar allerlei zoutarme producten grijpen in de supermarkt, of kaliumzout gebruiken. Dat laatste heeft een bittere bijsmaak waar veel mensen erg aan moeten wennen, vergelijk het maar met het verschil tussen suiker en een zoetje. Maar er zijn andere manieren om de zoutinname te verminderen. Wij sommen er 5 voor u op.

  • Kies voor kruiden

Je kunt je gerechten ook veel smaak geven door allerlei kruiden en specerijen toe te voegen. Dat kunnen groene kruiden zijn, zoals munt, basilicum, tijm, rozemarijn en noem ze maar op. Maar ook gedroogde specerijen zoals peper, kaneel, nootmuskaat en zelfs kerriepoeder.

  • Kies voor vers

Kies voor verse groenten, fruit, vlees en vis in plaats van bewerkte voedingsmiddelen. Bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak grote hoeveelheden verborgen zout.

  • Kies voor andere smaakmakers

Voeg eens andere smaakmakers aan je gerechten toe. Wat te denken van azijn, citroensap of uien? En vergeet knoflook, chilipepertjes en verse gember niet.

  • Kies niet voor kant-en-klaar

Vooral kant-en-klare sauzen in potjes en flesjes zitten vaak boordevol zout, en soms is dat amper op het etiket te zien. Kijk ook uit met bouillonblokjes en diepvriesmaaltijden.

  • Onder de kraan

Mocht je toch ingeblikte groenten of peulvruchten aangeschaft hebben (gemak dient de mens, immers), dan doe je er goed aan ze eerst af te spoelen onder de kraan. Het water waarin de conserven bewaard worden bevat namelijk altijd zout als conserveermiddel, als je dat eraf spoelt wordt je eten een stuk gezonder.

Referenties

He FJ, MacGregor GA. Salt reduction lowers cardiovascular risk: meta-analysis of outcome trials. Lancet. 2011 Jul 30;378(9789):380-2. doi: 10.1016/S0140-6736(11)61174-4. PMID: 21803192.

World Health Organization. Salt Reduction: A Global Health Priority. https://www.who.int/publications/i/item/9789241504836

European Commission. Salt Reduction. https://ec.europa.eu/health/nutrition_physical_activity/salt_en