Japanse wetenschappers ontdekken verband tussen consumptie van te veel zout en mogelijke dementie

juni 2023 Voeding Neurologie Ouderengeneeskunde Willem van Altena
Salt with wooden spoon on cutting board, unhealthy food additives concept background

Recent onderzoek uit Japan levert nieuw bewijs voor de gevaren van te veel zoutconsumptie. Het blijkt dat te veel zout niet alleen slecht is voor de bloeddruk, maar ook het geheugen kan aantasten en zelfs dementie kan veroorzaken.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beveelt een maximum van 5 gram zout per dag aan, en dat is niet veel. Nederlandse mannen blijken gemiddeld haast het dubbele aan zout te consumeren, vrouwen zitten op 7,5 gram.

Onderzoekers van de Fujita Health University in Japan focusten zich op de rol van angiotensine II, een hormoon dat belangrijk is voor de regulering van de bloeddruk en de vochtbalans, en zijn receptor AT1. Ook onderzochten ze de rol van het eiwitmolecuul prostaglandine E2 en zijn receptor EP1, waarvan eveneens bekend is dat ze te maken hebben met hoge bloeddruk en neurotoxiciteit. De onderzoekers ontdekten dat de door te veel zout ontstane hoge bloeddruk, gemedieerd door de wisselwerking van Ang II-AT1 en PGE2-EP1, inderdaad emotionele en cognitieve problemen veroorzaakt. Toevoeging van excessieve fosfaten aan het eiwit tau is voornamelijk verantwoordelijk voor deze emotionele en cognitieve consequenties. En tau staat bekend als een belangrijke factor bij de ontwikkeling van alzheimer.

Muizenhersenen

Voor hun onderzoek lieten de wetenschappers muizen 12 weken lang een zoutoplossing van 2 procent zout in drinkwater drinken, en monitorden hun bloeddruk. De effecten van de zoutinname op de emotionele en cognitieve functies en de tau-fosforylering zijn bestudeerd in twee belangrijke gebieden van de muizenhersenen, de prefrontale cortex en de hippocampus. Daarna keken de onderzoekers nog naar de rol van Ang II-AT1 en PGE2-EP1 in de door zout opgewekte hoge bloeddruk en neuronale en emotionele achteruitgang.

Sleutelenzym

Het bleek dat de hersenen van de labmuizen na 12 weken zoutconsumptie diverse biochemische veranderingen hadden ondergaan. Op moleculair niveau observeerden de onderzoekers behalve een toevoeging van fosfaten aan tau, ook een afname van de fosfaatgroepen gelinkt aan een sleutelenzym dat CaMKII heet, een eiwit dat betrokken is bij hersensignalen. Ook waren er veranderingen in het niveau van PSD95, een eiwit dat een vitale rol speelt in de organisatie en functie van hersensynapsen. Wel konden al deze veranderingen worden teruggedraaid door toediening van een middel tegen hoge bloeddruk.

De nieuwe bevindingen kunnen ervoor zorgen dat angiotensine II-AT1 en prostaglandine E2-EP1 mogelijk nieuwe doelen worden in de behandeling van door hoge bloeddruk veroorzaakte dementie. En een van de eenvoudigste manieren om deze systemen te beïnvloeden is het minderen van de zoutconsumptie.

Referentie

Kubota H, Kunisawa K, Wulaer B, et al. High salt induces cognitive impairment via the interaction of the angiotensin II-AT1 and prostaglandin E2-EP1 systems. Br J Pharmacol. 2023 Apr 19. doi: 10.1111/bph.16093. Epub ahead of print. PMID: 37076133.