Wanneer iemand door een beroerte getroffen wordt is het van letterlijk levensbelang om de behandeling zo snel mogelijk te starten. Dat is de conclusie uit een overzichtsartikel in The Lancet, waaraan ook is meegewerkt door artsen van Radboudumc in Nijmegen.
Wereldwijd is er een toename te zien in het aantal beroertes. Meer en meer zien we beroertes ook in de niet-Westerse landen en in minder welvarende landen. Dat heeft alles te maken met omgevingsfactoren en met de toegenomen levensstandaard, waardoor leefstijlgerelateerde aandoeningen op de loer liggen.
Onder een beroerte wordt een herseninfarct of een hersenbloeding verstaan. In het eerste geval blokkeert een stolsel een bloedvat in de hersenen, in het tweede geval scheurt er een bloedvat in de hersenen. Maar in beide gevallen is snel en adequaat handelen essentieel. In het artikel in The Lancet worden de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen jaren op het gebied van beroertes beschreven.
Een van die ontwikkelingen is de technologische vernieuwing op het gebied van beeldvorming. Zo is in studies aangetoond dat een routine CT-scan in combinatie met het in beeld brengen van de bloedvaten en de verstopping daarin meestal toereikend is om vast te stellen welke patienten in aanmerking komen voor bepaalde behandelingen.
Preventie is een belangrijke factor: volgens de auteurs van het artikel zijn 9 van de 10 beroertes in principe vermijdbaar. De twee grootste risicofactoren zijn namelijk in hoge mate door de mens zelf beïnvloedbaar: omgevingsfactoren en leefstijl.
Om met dat laatste te beginnen: een beroerte is bij uitstek een leefstijlgerelateerde welvaartsziekte. Een langdurige ongezonde leefstijl (roken, te veel alcohol, te weinig beweging, overgewicht, ongezond voedsel) leidt tot een hogere kans op cardiovasculaire aandoeningen en op beroertes. De onderzoekers speculeren ook dat recreatief drugsgebruik de kans op een beroerte doet toenemen, met name bij jonge patiënten, maar dat moet wel verder onderzocht worden.
Onder omgevingsfactoren valt onder meer luchtverontreiniging. Het blijkt dat met name in lage- en middeninkomenslanden het aantal beroertes sneller stijgt dan in rijkere landen, en dat heeft mogelijk te maken met luchtvervuiling door industrie, verkeer en ondeugdelijke stookkachels. In de minder rijke landen neemt het aantal beroertes ook sterk toe door het oprukken van ongezonde leefstijl. Die kan leiden tot hoge bloeddruk en diabetes, maar die chronische aandoeningen blijven helaas maar al te vaak ongediagnosticeerd en onbehandeld.
De onderzoekers wijzen erop dat een TIA (‘transient Ischaemic Attack’) niets anders is dan een kortstondig herseninfarct. Het beeld bestaat een beetje dat een TIA tamelijk ongevaarlijk is, maar ook hier is snelle behandeling essentieel. Zo’n TIA kan, zeker in de eerste paar dagen erna, een voorbode zijn van een nieuw, mogelijk ernstiger infarct.
Een hersenbloeding is de meest ernstige vorm van een beroerte, waarbij vier op de tien patiënten binnen een maand overlijden. Momenteel loopt een groot onderzoek naar de behandeling van hersenbloedingen, van onder meer de Nijmeegse hoogleraar neurologie Karin Klijn. Zij onderzoekt met collega’s uit verschillende ziekenhuizen een nieuwe behandelmethode, waarbij een groot deel van de bloeding operatief verwijderd wordt via een minimaal invasieve ingreep. Deze operatie moet snel, binnen acht uur na de bloeding, plaatsvinden, en vergroot mogelijk de kans op een goed herstel.
Neurologen zoeken ook naar manieren om te voorkomen dat mensen na een beroerte opnieuw getroffen worden door een infarct. Gebruikelijk was lange tijd om deze mensen anticoagulantia te laten slikken, maar die brengen wel een verhoogd risico op bloedingen met zich mee. In Nijmegen start daarom een onderzoek om vast te stellen of het nodig is dat mensen die op jonge leeftijd een beroerte doormaken, levenslang bloedverdunners gebruiken. Voor jonge patiënten tussen de 18 en 49 jaar is nooit onderzocht of er voordelen zijn van levenslang gebruik van bloedverdunners en of deze voordelen opwegen tegen de nadelen.
Naar boven
