Zorginstituut wil focus van aanpak hart- en vaatziekten verleggen van reactief naar proactief

september 2023 Opinie Cardiovasculair Wet & Regelgeving Willem van Altena

Bij het voorkomen van hart- en vaatziekten moet het ondersteunen van patiënten bij gezond blijven veel meer centraal komen te staan. Leefstijladviezen leiden zelden tot gedragsverandering. Dat concludeert het Zorginstituut Nederland.

Steeds meer Nederlanders hebben een hart- of vaatziekte of lopen hierop een verhoogd risico. Zonder ingrijpen zijn deze aandoeningen, samen met kanker, in 2040 naar verwachting verantwoordelijk voor de hoogste ziektelast voor patiënten en de meeste sterfgevallen, schrijft het Zorginstituut Nederland in het ‘Signalement passende zorg voor mensen met hart- en vaatziekten: Hart voor Vaten’.

Doel van het signalement is het opstellen en uitvoeren van een maatschappelijke agenda die een omkering in de huidige aanpak van hart- en vaatziekten teweeg moet brengen: veel meer aandacht en geld moet uitgaan naar het voorkomen van hart- en vaatziekten.

Gedragsverandering

In de huidige aanpak van hart- en vaatziekten ligt, volgens het zorginstituut, de focus voornamelijk op het behandelen van aandoeningen. Ook is de aanpak van risicogroepen te sterk gemedicaliseerd: 3 miljoen patiënten slikken levenslang medicatie, zoals bloedverdunners en cholesterolremmers. Jaarlijks kost de zorg voor hart- en vaatziekten bijna € 7 miljard, dat is 14% van het totaal beschikbare zorgbudget.

De artsenrichtlijn Cardiovasculair risicomanagement beveelt leefstijladviezen aan, maar zorgverleners zeggen dat dit in de praktijk zelden leidt tot gedragsverandering, stelt het zorginstituut. Verder verwachten patiënten te veel heil van medicatie, terwijl bijvoorbeeld bij slagaderverkalking eenmaal ontstane schade niet valt te herstellen, ook niet met geneesmiddelen.

Minder medicatie

Met een maatschappelijke agenda wil het instituut bereiken dat partijen binnen en buiten de zorg elkaar beter vinden in samenwerking aan preventie. Professionals buiten de medische zorg zijn vaak beter toegerust om leefstijlverandering te ondersteunen dan medische zorgverleners. Ook moeten patiënten door betere voorlichting gaan inzien dat een andere leefstijl hen in de meeste gevallen meer gezondheid oplevert dan het slikken van medicijnen.

Draagvlak

Het zorginstituut heeft het signalement opgesteld in samenspraak met zorgverleners, vertegenwoordigers van patiënten, wetenschappers en zorgverzekeraars, die zich ook scharen achter de inhoud en de uitvoering gaan oppakken. Het signalement is aangeboden aan demissionair minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Meer informatie

Bekijk het document ‘Signalement passende zorg voor mensen met hart- en vaatziekten: Hart voor Vaten’ van Zorginstituut Nederland hier