De consumptie van sterk bewerkte voedingsproducten is de afgelopen jaren wereldwijd explosief gestegen. Koolzuurhoudende dranken, ontbijtgranen, proteinerepen, kant-en-klaarmaaltijden, fastfood, snacks… we krijgen er amper genoeg van lijkt het wel. In het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten bestaat het dieet van de gemiddelde inwoner voor meer dan de helft uit ultrabewerkt voedsel (‘ultra-processed food’, UPF). Bij jongere, armere of kansarme mensen, is het geen uitzondering om een dieet dat bestaat uit 80% UPF aan te treffen. Aan overconsumptie van UPF kleven echter grote gezondheidsrisico’s. Dat beeld kwam duidelijk naar voren uit twee onderzoeken, een uit Australie en een uit China, die onlangs werden gepresenteerd op het European Society of Cardiology Congress in Amsterdam.
Ultrabewerkt voedsel verhoogt het risico op hoge bloeddruk, hartaandoeningen, hartaanvallen en beroertes aanzienlijk, zo blijkt uit twee onderzoeken die volgens de onderzoekers overheden wereldwijd wakker moeten schudden. Deze onderzoeken toonden de verwoestende impact aan die UPF heeft op de gezondheid van hart en bloedvaten.
Het eerste onderzoek uit Sydney, Australië, waarbij 10.000 vrouwen 15 jaar lang werden gevolgd, toonde aan dat degenen met het hoogste percentage UPF in hun dieet 39% meer kans hadden om een hoge bloeddruk te ontwikkelen dan degenen met het laagste percentage. Dit was zelfs het geval nadat academici gecorrigeerd hadden voor het effect van zout, suiker en vet. Hoge bloeddruk, of hypertensie, verhoogt het risico op ernstige hartaandoeningen, waaronder hartaandoeningen, perifere arteriële aandoeningen, aorta-aneurysma’s, nieraandoeningen en vasculaire dementie.
Het tweede onderzoek uit Xian in China betrof een meta-analyse van meer dan 325.000 mannen en vrouwen, toonde aan dat degenen die de meeste UPF aten 24% meer kans hadden op cardiovasculaire gebeurtenissen, waaronder hartaanvallen, beroertes en angina. Een toename van de dagelijkse consumptie van UPF in de calorie-inname met 10% werd in verband gebracht met een 6% verhoogd risico op hartaandoeningen. Daar tegenover staat dat degenen die in minder dan 15% van hun voedingbehoefte voorzien met UPF het minste risico op hartproblemen lopen.
Ultrabewerkte voedingsmiddelen zijn producten die tijdens de productie meerdere processen hebben doorlopen en weinig meer lijken op natuurlijke producten waar ze op gebaseerd zijn. Ze bevatten vaak veel zout en suiker en kunnen additieven en conserveringsmiddelen bevatten. Vaak bevatten deze voedingsmiddelen weinig vezels en missen ze de voedingsstoffen die aanwezig zijn in verse of minimaal bewerkte voedingsmiddelen, zoals vers fruit en groenten, gewone yoghurt of ambachtelijk brood.
Eerdere onderzoeken hebben een verband aangetoond tussen het eten van veel ultrabewerkte voedingsmiddelen en een reeks gezondheidsproblemen, waaronder obesitas, diabetes type 2 en kanker. Anushriya Pant van de Universiteit van Sydney, een van de onderzoekers achter het eerste onderzoek, vermoedt dat veel mensen zich niet bewust zijn van het feit dat voedsel waarvan ze denken dat het gezond is, zoals in de winkel gekochte broodjes, wraps, soepen en magere yoghurt, in feite UPF is. “Het kan zijn dat voedsel waarvan je denkt dat het gezond is, eigenlijk juist bijdraagt aan het ontwikkelen van een hoge bloeddruk.”. Vrouwen eten over het algemeen meer UPF dan mannen, voegde zij eraan toe. Mogelijk kan dat verklaard worden door de marketing van ultrabewerkte voeding en vetarme voeding richting vrouwen.
Veel van het voedsel waarvan mensen denken dat het gezond is omdat het als ‘biologisch’ of ‘scharrel’ wordt aangeprezen is feitelijk UPF en lang niet zo gezond als mensen denken. Er is steeds meer bewijs dat UPF zorgt voor chronische darminflammaties, de eetlust dereguleert, de hormoonspiegels verandert en talloze andere effecten veroorzaakt die waarschijnlijk het risico op hart- en vaatziekten en andere ziekten verhogen.” In landen als Mexico en Chili worden er al duidelijke zwarte waarschuwingslabels op UPF voedselproducten geplakt, en er gaan steeds meer stemmen op om dat ook in Europa te doen. Daarnaast pleiten gezondheidsexperts ervoor dat de agressieve marketing van UPF, vooral richting kinderen en jongeren, aan banden wordt gelegd. Het Verenigd Koninkrijk heeft recent wetgeving ingevoerd om de plaatsing en promotie van bepaalde producten in supermarkten te beperken om ongezonde voedingskeuzes te ontmoedigen.
De twee onderzoeken laten ook zien dat de schadelijke effecten van UPF veel verder gaan dan alleen schade door het vet-, suiker- en zoutgehalte van deze producten. Verschillende gezondheidsexperts waarschuwen dan ook voor een naderende tsunami van hart-en vaatziekten en andere aandoeningen als er niet snel iets wordt gedaan aan de impact van UPF. Daarnaast wordt er gepleit voor meer onderzoek om de verbanden tussen ultrabewerkte voedingsmiddelen en hart- en vaatziekten te begrijpen.
Referenties
Naar boven
