Een gerichte leefstijlverbetering vóór een katheterablatie bij patiënten met boezemfibrilleren kan de kans op een herhalingsingreep met bijna de helft verminderen. Dit blijkt uit recent onderzoek door het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Bij sommige patiënten leidde leefstijlaanpassing zelfs tot het volledig verdwijnen van de hartritmestoornis, waardoor een invasieve behandeling geheel kon worden vermeden.
Het onderzoek werd uitgevoerd onder leiding van cardioloog en hoogleraar prof. dr. Lukas Dekker in het Catharina Ziekenhuis te Eindhoven, Nederland. Het onderzoek vond plaats in het kader van een door ZonMw gesubsidieerd onderzoeksproject naar hartritmestoornissen en leefstijlinterventies.
De onderzoekers verdeelden 150 patiënten die waren doorverwezen voor een ablatieprocedure in twee groepen. De controlegroep volgde het reguliere zorgtraject en kwam direct op de wachtlijst voor een ablatie. De interventiegroep kreeg eerst maximaal zes maanden leefstijlbegeleiding door een verpleegkundig specialist, gericht op persoonlijke risicofactoren zoals overgewicht, hoge bloeddruk, alcoholconsumptie en slaapapneu.
Voor de leefstijlinterventie werd in samenwerking met Philips een beslisboom ontwikkeld om per patiënt het meest effectieve advies te kunnen geven. De aanpak was pragmatisch, met realistische en haalbare doelen voor iedere individuele patiënt, waarbij werd gezocht naar de risicofactor waar de meeste gezondheidswinst te behalen viel.
Een jaar na de ingreep werden alle patiënten opnieuw beoordeeld. De resultaten tonen aan dat de kans op een herhalingsingreep in de leefstijlinterventiegroep daalde van de gebruikelijke 30% naar 18%, een vermindering van 45%. Het slagingspercentage van de eerste ingreep steeg van 70% naar 82% in de interventiegroep.
Naast de verbeterde medische uitkomsten rapporteerden patiënten in de interventiegroep ook een hogere kwaliteit van leven. Bij sommige patiënten, met name degenen met ernstige slaapapneu, kon na behandeling van deze onderliggende aandoening zelfs volledig worden afgezien van een ablatieprocedure omdat het boezemfibrilleren spontaan verdween.
In Nederland leven momenteel ruim 385.000 mensen met een gediagnosticeerd boezemfibrilleren. Daarnaast zijn er naar schatting nog 80.000 mensen met deze hartritmestoornis die nog niet gediagnosticeerd zijn. Meer dan de helft van alle patiënten met boezemfibrilleren is 75 jaar of ouder. De prevalentie van atriumfibrilleren is in Nederland tussen 2008 en 2017 gestegen van 0,4% naar 1,4% van de bevolking, waarbij de stijging het sterkst was in de oudere populatie. Bij mensen van 85 jaar en ouder was de prevalentie in 2017 zelfs 15,9%. Dat meldt de website Hartenvaatcijfers.nl.
Jaarlijks worden bijna 28.000 patiënten in het ziekenhuis opgenomen voor boezemfibrilleren en zijn er meer dan 31.000 dagopnamen voor de behandeling ervan.
Uit het onderzoek en eerdere studies blijkt dat verschillende leefstijlfactoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan en voortduren van boezemfibrilleren. De belangrijkste beïnvloedbare factoren zijn:
De studie toont aan dat het moment waarop een patiënt wordt aangemeld voor een ablatie een ideaal moment is om bewustwording te creëren over het belang van leefstijlveranderingen. De urgentie van een aanstaande ingreep blijkt patiënten te motiveren. De resultaten van dit onderzoek zijn zo overtuigend dat prof. Dekker pleit voor een structurele aanpassing van het zorgtraject voor patiënten met boezemfibrilleren. Het Catharina Ziekenhuis werkt momenteel aan een nieuwe leefstijlpolikliniek en voert gesprekken met leefstijlinstituten en het Nederlands Hart Netwerk om deze aanpak breder te implementeren.
Het onderzoek benadrukt dat een gepersonaliseerde benadering essentieel is bij de behandeling van boezemfibrilleren. Bij sommige patiënten heeft een ablatie pas zin nadat onderliggende factoren zoals slaapapneu zijn aangepakt. De initiële investering in leefstijlbegeleiding blijkt niet alleen kosteneffectief door het voorkomen van herhalingsingrepen, maar verbetert ook de kwaliteit van leven van patiënten aanzienlijk.
Naar boven
