Het aantal 65-plussers dat in 2024 op de spoedeisende hulp belandde na een val, bereikte een ongekend hoogtepunt: maar liefst 119.000 gevallen. Dat meldt VeiligheidNL. Ernstige letsels, zoals heupbreuken en hersenletsel, nemen toe onder ouderen. Het stijgende aantal valincidenten hangt nauw samen met de dubbele vergrijzing. Ouderen blijven langer onafhankelijk en wonen vaker thuis, maar kampen steeds vaker met chronische aandoeningen die de mobiliteit beïnvloeden.
Volgens VeiligheidNL liep in 2024 maar liefst 90.700 ouderen ernstig letsel op na een val; daarvan kreeg 19% hersenletsel, 15% een heupfractuur en 10% een polsbreuk. Mannen lopen relatief vaak hersenletsel op, bijvoorbeeld door het klussen. Vrouwen breken juist sneller een heup of pols door verzwakte botstructuur na de overgang.
Overheidsbeleid en lokale initiatieven focussen daarom meer en meer op valpreventie. Gemeenten organiseren vitaliteitsdagen en testen, ondersteund door het Ministerie van VWS, om thuiswonende ouderen te motiveren tot actief valpreventief gedrag. Het landelijke doel is dat jaarlijks bij minstens 14% van alle thuiswonende ouderen het valrisico in kaart wordt gebracht. Ouderen kunnen hun valrisico ook zelf al testen op testjevalrisico.nl. Ze krijgen daar advies en kunnen cursussen volgen om sterker te worden.
Naast valpreventie wordt er ook steeds meer gebruik gemaakt van moderne technologieën om valrisico te voorspellen en om de gevolgen van een val te beperken.
In het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven ontwikkelden arts-assistent Wendy Leurs, verpleegkundig onderzoeker Marjolein Groeneveld en klinisch geriater Carolien van der Linden, samen met het Expertisecentrum AI, een AI-model dat valincidenten voorspelt op basis van patiëntgegevens en medicijngebruik. Door deze technologie direct te koppelen aan elektronische patiëntendossiers, kunnen zorgverleners snel de risicogroep identificeren en gerichte interventies aanbieden. Dit scheelt tijd en beperkt onnodige alarmeringen door sensoren op de afdeling. Deze innovatieve aanpak won in 2025 de Innovatieprijs Geriatrie en wordt gezien als toekomstig standaard in geriatrische afdelingen door het land.
En sommige technologische innovaties bieden letterlijk een vangnet. De Wolk heupairbag, bedacht door Hans Schröder en ontwikkeld samen met TU Delft, beschermt ouderen bij een val. Het LUMC in Leiden, onder leiding van onderzoeker Banne Nemeth, testte het systeem onder ruim 900 bewoners van zorginstelling tanteLouise. Het resultaat: het aantal heup- en bekkenfracturen daalde met 45% na invoering van de airbag, terwijl het totaal aantal valpartijen slechts met 12% afnam. De gadget, uitgerust met zes sensoren, detecteert wanneer iemand plotseling snel uit de verticale stand gaat en blaast in een fractie van een seconde een luchtkussen rond de heupen op dat de klap opvangt.
Referenties
VeiligheidNL, van der Veen R, Leurs W. Recordaantal 65-plussers op spoedeisende hulp na valpartij. Amsterdam: VeiligheidNL; 2025. Beschikbaar via https://www.veiligheid.nl/actueel/recordaantal-65-plussers-op-spoedeisende-hulp-na-valpartij.
Naar boven
