Fins onderzoek toont aan dat roken niet alleen invloed heeft op de gezondheid, maar ook op de kwaliteit van leven in het algemeen. Roken heeft significant negatieve effecten op zowel inkomsten als werkgelegenheid, met name bij lager opgeleide personen. Rookgedrag werd gemeten aan de hand van pakjaren: het gemiddelde aantal dagelijks gerookte sigaretten, vermenigvuldigd met het aantal jaren dat iemand heeft gerookt. En elk extra pakjaar roken leidt tot 1,8% lagere inkomsten en 0,5% minder arbeidsjaren.
Dit blijkt uit uit een analyse van de Cardiovascular Risk in Young Finns Study, waarbij onderzoekers onder leiding van Jutta Viinikainen gegevens van deze langlopende studie koppelden aan registers met arbeidsmarktuitkomsten en opleidingsniveaus in Finland. De resultaten werden recent gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nicotine and Tobacco Research.
De gezondheidsrisico’s van roken zijn algemeen bekend. Roken verhoogt het risico op verschillende vormen van kanker, luchtwegproblemen en hart- en vaatziekten. Ongeveer 14% van alle sterfgevallen in 2019 in Finland werd toegeschreven aan roken. Ondanks een dalende trend sinds de jaren negentig was de leeftijdsgestandaardiseerde prevalentie in hoge-inkomenslanden in 2019 nog steeds 18% onder vrouwen en 27% onder mannen.
Naast gezondheidsrisico’s wordt roken ook geassocieerd met verminderde prestaties op de arbeidsmarkt, waaronder lagere inkomsten. Dit kan te wijten zijn aan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaakt door roken, met als gevolg arbeidsongeschiktheid, meer ziekteverzuim en vervroegde pensionering. Maar ook zonder ernstige gezondheidsproblemen kan roken leiden tot verminderde fysieke fitheid en prestaties, wat de productiviteit op de werkplek beïnvloedt. Dit kan vooral het verdienpotentieel beperken in fysiek veeleisende beroepen. Bovendien kan het stigma rond roken leiden tot vooroordelen en discriminatie tegen rokers, menen de onderzoekers.
De onderzoekers gebruikten gegevens van de Cardiovascular Risk in Young Finns Study (YFS), een longitudinale studie onder 3596 deelnemers uit stedelijke en landelijke gebieden van vijf Finse universiteitsregio’s, geboren tussen 1962 en 1977. Deze YFS-gegevens werden gekoppeld aan arbeidsmarktgegevens van Statistics Finland en informatie over de achtergrond van ouders uit de Longitudinal Population Census.
De observatieperiode begon in 2001, toen de deelnemers tussen de 24 en 39 jaar oud waren. Als uitkomstvariabelen werden het logaritme van jaarlijkse loon- en salarisinkomen en de werkgelegenheidsstatus (1 = werkzaam; 0 = anders) gebruikt, met focus op langetermijngemiddelden van 2001 tot 2019.
Het roken werd gemeten aan de hand van pakjaren sigaretten uit de YFS-enquête van 2001, wat de cumulatieve levenslange rookgeschiedenis weergeeft. Een pakjaar wordt berekend door het gemiddelde aantal dagelijks gerookte sigaretten te vermenigvuldigen met het aantal jaren dat iemand heeft gerookt. Bijvoorbeeld, iemand met een rookgeschiedenis van 10 pakjaren heeft gedurende 10 jaar een pakje per dag gerookt.
De resultaten tonen aan dat een toename van één pakjaar roken geassocieerd wordt met een afname van 1,8% in inkomsten (95% betrouwbaarheidsinterval [BI]: -2,6% tot -0,9%, p < 0,001). Dit suggereert dat het verminderen van roken met een hoeveelheid gelijk aan 5 pakjaren zou kunnen leiden tot een inkomensverhoging van 9% (= 5 × 0,018), met effectgroottes variërend van 4,5% tot 13%. Daarnaast werd een toename van één pakjaar roken geassocieerd met een afname van 0,5% in arbeidsjaren (95% BI: -0,6% tot -0,3%, p < 0,001).
De negatieve relatie tussen roken en arbeidsmarktuitkomsten bleek meer uitgesproken bij personen met een laag opleidingsniveau, hoewel het verschil naar opleidingsniveau niet statistisch significant was. Nadere analyse met drie categorieën voor opleiding onthulde een sterkere negatieve correlatie tussen roken en arbeidsmarktuitkomsten voor personen met alleen 9 jaar basisonderwijs in vergelijking met degenen met 12 jaar middelbaar of hoger onderwijs.
Aanvullende analyses toonden een significant inkomensverschil tussen rokers en niet-rokers onder jongere cohorten, met name onder lager opgeleiden, terwijl er geen dergelijk onderscheid was onder oudere cohorten. Voor werkgelegenheid werd een groeiende kloof waargenomen tussen rokers en niet-rokers onder lager opgeleiden, die leek toe te nemen met de leeftijd.
Bovendien bleek dat onder de lager opgeleide bevolking de negatieve associatie tussen pakjaren en werkgelegenheid voornamelijk werd toegeschreven aan personen die bleven roken. Degenen die waren gestopt met roken of nooit hadden gerookt, vertoonden geen significante negatieve effecten. Ook was de negatieve associatie tussen pakjaren en inkomsten onder lager opgeleiden verminderd voor degenen die waren gestopt met roken of nooit hadden gerookt, hoewel dit verschil niet significant werd geacht.
Dat de arbeidsgevolgen geassocieerd met roken meer prevalent waren bij individuen met lagere opleidingsniveaus, ondersteunt de notie dat de nadelige gezondheidseffecten van roken de productiviteit kunnen beïnvloeden, vooral in fysiek veeleisende beroepen die vaker voorkomen onder lager opgeleiden. Naast de gezondheidsimplicaties zou roken ook arbeidsmarktuitkomsten kunnen beïnvloeden door de percepties van werkgevers over productiviteit.
Ondanks de sterkte van het onderzoek door het gebruik van longitudinale register-gebaseerde werkgelegenheids- en inkomensgegevens, kunnen er beperkingen zijn door potentiële clustering van ongezond gedrag. Bovendien kunnen niet-waargenomen verstorende factoren of omgekeerde causaliteit de resultaten beïnvloeden. Verschillen in tijdsvoorkeuren, risico-attitudes of zelfbeheersing kunnen bijvoorbeeld zowel rookgedrag als inkomsten beïnvloeden.
Een recente Amerikaanse studie schat dat roken leidde tot productiviteitsverliezen ter waarde van 184,9 miljard dollar in de Verenigde Staten in 2018. Het blijft onduidelijk of personen die beginnen met roken deze aanzienlijke indirecte monetaire verliezen in overweging nemen. Eerdere bevindingen suggereren dat rokers de toekomst zwaarder verdisconteren dan niet-rokers, wat een voorkeur aangeeft voor onmiddellijke winsten boven langetermijnvoordelen.
Referentie
Böckerman P, Hyytinen A, Kaprio J, Laaksonen M. Association Between Tobacco Smoking and Labor Market Outcomes: A Longitudinal Study. Tob Control. 2023;32(1):45-52. doi:10.1136/tobaccocontrol-2022-057342
Naar boven
