Maagverkleining blijkt effectiever dan leefstijlinterventie bij diabetes type 2

maart 2024 Overgewicht Chirurgie Diabetologie Willem van Altena

Uit het grootste en langstlopende onderzoek naar obesitaschirurgie en leefstijlinterventie voor diabetes type 2 blijkt dat maagverkleiningen en maagbanden significant effectiever zijn dan een gezondere leefstijl. Amerikaanse onderzoekers, onder leiding van hoofdonderzoeker Anita Courcoulas van de University of Pennsylvania, pleiten dan ook voor een bredere inzet van obesitasoperaties. De bevindingen onthullen niet alleen de superioriteit van chirurgische ingrepen bij diabetesbehandeling, maar werpen ook nieuw licht op de risico’s en voordelen van deze operaties. De studie verscheen in het Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism.

Bariatrische chirurgie (de overkoepelende naam voor een maagverkleining, maagband of maagballon) is een behandeling die ingezet wordt bij mensen met ernsitige obesitas (BMI boven de 40) met een bijkomende aandoening zoals diabetes type 2. Voor mensen die een lager BMI hebben, of die geen tweede indicatie hebben wordt doorgaans alleen een leefstijlinterventie ingezet.

Onderzoeksopzet

Het Amerikaanse onderzoek, dat liep van 2007 tot 2013, omvatte 61 deelnemers met diabetes type 2 en obesitas. Patiënten ondergingen gerandomiseerd ofwel een maagverkleining (Roux-en-Y gastric bypass [RYGB] of laparoscopische verstelbare gastric banding [LAGB]) of volgden een intensief leefstijlprogramma voor gewichtsverlies gedurende een jaar (LWLI). Na dat jaar volgden alle deelnemers een leefstijlinterventieprogramma op een minder intensief niveau gedurende 4 jaar.

De gemiddelde leeftijd van de patiënten was 47 jaar, 82% was vrouw en 21% was van Afrikaans-Amerikaanse afkomst. Het gemiddelde hemoglobine A1c-niveau was 7,8%, de body mass index (BMI) was 35,7 en 26 deelnemers (43%) hadden een BMI < 35 kg/m2. Gedeeltelijke of volledige remissie van diabetes type 2 werd bereikt door 30% (n = 6) van de RYGB-arm, 19% (n = 4) van de LAGB-arm en geen enkele LWLI-deelnemer.

Geen medicatie meer nodig

Na 5 jaar had de RYGB-groep het grootste percentage individuen (56%) die geen diabetesmedicatie meer nodig hadden, vergeleken met de LAGB-groep (45%) en de LWLI-groep (0%) (P = .0065). De gemiddelde afname in het percentage lichaamsgewicht na 5 jaar was het grootst na RYGB met 25,2%, gevolgd door LAGB met 12,7% en leefstijlbehandeling met 5,1%.

De chirurgiegroep vertoonde op elk controlepunt een betere bloedsuikerspiegel, ondanks een slechtere startpositie. Na twaalf jaar hadden de chirurgiepatiënten gemiddeld bijna 20% gewichtsverlies, terwijl de leefstijlgroepen slechts rond de 11% noteerden.

Bloedsuikerspiegel

Deelnemers aan obesitaschirurgie hadden daarnaast aanzienlijke verbeteringen in de bloedsuikerspiegel. Sterfte en ernstige hart- en vaatziekten verschilden niet significant tussen de groepen, maar bijwerkingen zoals bloedarmoede en maag-darmproblemen kwamen vaker voor bij chirurgiepatiënten.

De onderzoekers concluderen dat het aanbieden van obesitaschirurgie als standaardbehandeling voor diabetes type 2 een zinvolle strategie is. Het onderzoek benadrukt ook de noodzaak van flexibele, patiëntgerichte zorg op basis van individuele gezondheidsproblemen en doelen. Hoewel obesitaschirurgie niet zonder risico’s is, tonen de langdurige voordelen aan dat de positieve uitkomsten vaak zwaarder wegen dan de mogelijke nadelen.

Referentie

Courcoulas AP, Gallagher JW, Neiberg RH, et al. Bariatric Surgery vs Lifestyle Intervention for Diabetes Treatment: 5-Year Outcomes From a Randomized Trial. J Clin Endocrinol Metab. 2020 Mar 1;105(3):866–76. doi: 10.1210/clinem/dgaa006. PMID: 31917447; PMCID: PMC7032894.