Maagverkleining blijkt diabetesklachten bij patiënten met obesitas sterk te verminderen

juli 2023 Overgewicht Diabetologie Willem van Altena
Stomach issues medical concept. Photo of female doctor, empty space.

Momenteel telt Nederland 1,2 miljoen mensen met diabetes type-2, de door leefstijl veroorzaakte vorm van suikerziekte. En dat aantal neemt snel toe, met 1000 nieuwe diagnoses per week. Veel van deze patiënten lijden aan overgewicht en obesitas. En een Amerikaanse studie wijst uit dat een maagverkleining deze mensen niet alleen van hun overgewicht, maar ook van hun diabetes af kan helpen. Onlangs presenteerde dr. Omar Ghanem, chirurg bij de Mayo kliniek in Rochester, resultaten van zijn onderzoek bij de jaarlijkse conferentie van de American Society for Metabolic and Bariatric Surgery.

Voor hun studie verzamelden onderzoekers van de Mayo kliniek medische en demografische informatie van 815 diabetespatiënten die tussen 2008 en 2017 een maagverkleining kregen. Zij hadden een gemiddelde BMI van 45,1 (vanaf 40 geldt iemand als zwaar obees). De patiënten zijn gemiddeld zeven jaar gevolgd vanaf hun maagverkleining (in dit geval een zogeheten Roux-en-Y procedure).

Het bleek dat bij meer dan de helft van de patiënten de diabetesklachten sterk verminderden binnen zes jaar na de operatie, zelfs als ze nauwelijks waren afgevallen in de tussentijd. Een deel van de patiënten bleek zelfs geheel in remissie te zijn. Vooral diabetici die voor de maagverkleining geen insuline spoten maar met pillen behandeld werden, en die minder diabetesmedicatie nodig hadden, nog niet zo lang ziek waren en gemiddeld meer gewicht verloren lieten opzienbarende resultaten zien.

Geen wondermiddel

“Deze studie laat zien dat het afnemen of in sommige gevallen zelfs het volledig verdwijnen van de klachten van diabetespatiënten niet alleen ligt aan het gewichtsverlies dat na de maagverkleiningsoperatie ontstaat”, zegt hoofdonderzoeker Omar Ghanem. “Het is belangrijk om de patiënt regelmatig en uitgebreid te blijven volgen na de ingreep en de diabetesklachten goed aan te blijven pakken. Een maagverkleining is geen wondermiddel, maar het geeft mensen die op eigen kracht niet van diabetes afkomen misschien wel de enige kans op genezing.”

Amerika wordt, veel meer nog dan Nederland, getroffen door een heuse obesitas-epidemie. Toch ondergaat naar schatting maar 1% van alle mensen die voor een maagverkleinende operatie in aanmerking komen daadwerkelijk de operatie. In 2020 kwam dat neer op bijna 200.000 mensen. In werkelijkheid zouden dat jaar dus echter 20 miljoen (!) Amerikanen gebaat zijn geweest bij bariatrische chirurgie.

Obesitas in Nederland

In Nederland is het iets minder dramatisch. De helft van de Nederlanders heeft overgewicht (BMI hoger dan 25), en 14 procent heeft obesitas (BMI boven de 30). Daarnaast is ook 16 procent van de kinderen te zwaar. Van hen heeft meer dan een op de vijf obesitas. Uit onderzoek blijkt dat obesitas kan leiden tot ernstige verzwakking van het immuunsysteem, chronische ontstekingen en de kans op ernstige ziekten zoals hart- en vaatziekten, beroerte, diabetes type 2, verschillende kankersoorten en auto-immuunziekten.

Diabetes type 2

Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes en is een echte welvaartsziekte. Het komt vooral voor bij wat oudere mensen, die te dik zijn en te weinig bewegen, maar er is ook een genetische component. Het is een wereldwijd gezondheidsprobleem. Naar schatting hadden in 2021 wereldwijd 537 miljoen mensen diabetes type 2 en dit zal naar verwachting snel toenemen tot 1,3 miljard in 2050. De behandeling bestaat doorgaans uit pillen in combinatie met een dieet, soms komen daar insuline-injecties bovenop. Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline, het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt. Het gevolg van deze insulineresistentie is dat de bloedsuikerspiegel te hoog is. Dat kan vervolgens weer leiden tot schade aan het hart, de ogen, nieren en voeten. Diabetes type 2 zorgt daarnaast voor een hogere kans op hart- en vaatziekten.

Referentie

Presentatie van dr Omar Ghanem tijdens de conferentie van de American Society for Metabolic and Bariatric Surgery