Langzaam afbouwen is waarschijnlijk beter dan abrupt stoppen met gebruik van GLP1-agonisten

april 2024 Praktijkadviezen Obesitas Chiara Uijtermerk

Medicijnen zoals Wegovy en Ozempic zijn de laatste tijd steeds meer in het nieuws. Deze medicijnen, de zogeheten GLP1-agonisten, worden ingezet om gewichtsverlies te bevorderen. En aangezien 1 op de 8 mensen wereldwijd obesitas heeft –een miljard mensen-, zijn deze medicamenten een welkome oplossing voor dit gezondheidsprobleem. GLP1-agonisten zijn immens gestegen in populariteit, maar uit onderzoek blijkt dat twee derde van de mensen in de Verenigde Staten die in 2021 met GLP1-agonisten begonnen, hier binnen een jaar weer mee gestopt zijn. Wat zijn echter de gevolgen wanneer iemand stopt met deze middelen

Wegovy als Ozempic (allebei op de markt gebracht door Novo Nordisk) zijn merknamen voor het medicijn semaglutide, wat in de vorm van Ozempic voor diabetes mellitus type 2 wordt voorgeschreven en in de vorm van Wegovy in een andere concentratie voor obesitas. Deze medicijnen werken door de eetlust en voedselinname te onderdrukken door de werking van een hormoon, genaamd GLP1, na te bootsen dat eetlust- en beloningscentra in de hersenen reguleert.

Stoppen met gebruik

Uit onderzoek is gebleken dat wanneer mensen stoppen met gebruik van GLP1-agonisten zij weer aankomen. Mensen die aanzienlijk waren afgevallen na het krijgen van semaglutide, het werkzame middel in deze medicijnen, kwamen na overstap op een placebo ook weer met 7% van hun lichaamsgewicht aan binnen 11 maanden. Dit gebeurde niet bij de groep die doorging met semaglutide. Uit een ander onderzoek is gebleken dat binnen de groep mensen die afgevallen waren met behulp van GLP1-agonisten, 44% na het stoppen met de inname een kwart van het verloren gewicht weer terugkreeg.

Toename in gewicht was niet het enige effect wat patiënten ervoeren na het stoppen. Ook metabole problemen namen toe. Mensen kwamen met name aan rond de taille, waar veel visceraal vet zit, wat metabool actiever is dan onderhuids vet. Gezondheidsrisico’s zoals insulineresistentie en hart- en vaatziekten waren weer op hetzelfde niveau na het stoppen bij patiënten als voordat zij begonnen met de medicatie inname. Een rebound in cholesterol, bloeddruk en bloedglucose levels werd ook geobserveerd na de medicatiestop.

Bijwerkingen

Maar waarom stoppen mensen met deze medicatie als dit de gevolgen zijn? Er zijn verscheidene redenen. De bijwerkingen van deze medicijnen kunnen heftig zijn, bijvoorbeeld misselijkheid, overgeven, constipatie en diarree. Bijna 75% van de mensen die semaglutide toegediend kregen in een trial ervoeren gastro-intestinale klachten, meestal mild tot gematigd in ernst. Zo’n 7% van de deelnemers moest stoppen wegens bijwerkingen. Verder is er vanwege de immense toename in populariteit van deze middelen regelmatig een tekort, waardoor mensen gedwongen zijn te stoppen. Daarnaast wordt de medicatie niet altijd vergoed door de verzekering of maar voor een beperkte periode, waardoor mensen de medicatie niet meer kunnen betalen en moeten stoppen. Ten slotte vinden veel patiënten het onprettig dat het medicijn via wekelijks injecties toegediend wordt.

Afbouwen

Als men dan moet stoppen, wat is dan de beste manier? Hoewel abrupt stoppen met semaglutide niet leidt tot fysieke gevolgen is langzaam afbouwen wel aan te raden. Dit kan helpen om het terugkerende hongergevoel in toom te houden. Voor kortere periodes stoppen en weer beginnen als men weer aankomt in gewicht kan ook een uitkomst zijn. Het allerbelangrijkste zijn leefstijlveranderingen, dus een aangepast dieet, genoeg beweging en psychologische begeleiding om gewichtstoename te voorkomen.

Een van de voornaamste redenen dat mensen stoppen is omdat hun gewichtsverlies stagneert of omdat zij hun streefgewicht hebben bereikt. Belangrijk is om bij deze mensen te benadrukken dat medicatie kan worden aangepast en dat het behouden van een gezond gewicht een levenslang proces is wat met medicatie onderhouden moet worden, net zoals bijvoorbeeld een hoge bloeddruk.

Langetermijnbehandelingen

Er is al veel onderzoek gedaan naar de effecten van semaglutide en de kortetermijngevolgen voor mensen die dit gebruiken. De volgende stap in de behandeling van overgewicht is om de aandacht te richten op de langetermijnbehandelingen met deze medicatie en leefstijlveranderingen. Door duurzame interventies in te zetten, is een wereld met verminderde obesitas en een gezondere wereldbevolking mogelijk.

Referentie

Prillaman M. Obesity drugs aren’t always forever. What happens when you quit? Nature [Internet]. 16 april 2024;628(8008):488–90. Beschikbaar op: https://www.nature.com/articles/d41586-024-01091-8