E-sigaretten: Europa doet ze meer en meer in de ban, maar Groot-Brittannië deelt ze gratis uit

juni 2023 Verslaving Wet & Regelgeving Willem van Altena
Woman's Hand Holding Vape And Tobacco Cigarettes Over Wooden Desk

E-sigaretten bestaan nu ongeveer 15 jaar, en in veel landen bestaat inmiddels beleid dat het gebruik van deze producten –‘vapen’- aan banden legt. Ook in Nederland, waar over 3 maanden een verbod ingaat (de aanvankelijke startdatum van 1 juli blijkt onhaalbaar voor de producenten) op het verkopen van vapingcassettes met smaakjes. Die maatregel is bedoeld om vapen minder interessant voor kinderen en jongeren te maken: het blijkt dat veel van de jongeren die met de zogenaamd minder schadelijke e-sigaretten beginnen toch overstappen op echte tabak. Daarnaast is nog veel onduidelijk over hoe slecht vaping nu eigenlijk is. Daarom is het des te opmerkelijker dat het Verenigd Koninkrijk op het punt staat om gratis meer dan een miljoen e-sigaretten onder Britse rokers uit te delen.

In het Verenigd Koninkrijk hebben de gezondheidsautoriteiten het standpunt ingenomen dat e-sigaretten een nuttig hulpmiddel kunnen zijn om mensen met roken te laten stoppen. Sinds oktober 2021 hebben artsen aldaar de mogelijkheid hun patiënten e-sigaretten voor te schrijven als hulp bij rookstop. En nu is er dan de operatie, ‘swap to stop’ (overschakelen om te stoppen), waarbij een miljoen e-sigaretten gratis verstrekt zullen worden. Kosten voor de Britse staatskas: 45 miljoen pond (ruim 51 miljoen euro).

De opmerkelijke actie maakt deel uit van een groter plan van de Britse regering om het aantal rokers in het Verenigd Koninkrijk tegen 2030 te doen dalen tot minder dan 5%. Momenteel rookt 13% van de Britse volwassenen regelmatig. De huidige Britse regering huldigt het standpunt dat stimuleringsmaatregelen effectiever zijn dan dwangmaatregelen.

Nog zo’n stimuleringsmaatregel: zwangere vrouwen die besluiten te stoppen met roken tijdens de zwangerschap kunnen een stoppremie krijgen van 400 pond. Tegelijkertijd legt de conservatieve regering de meeste door oncologen en artsen voorgestelde maatregelen naast zich neer, zoals een rookverbod op openbare plaatsen in de openlucht, of jaarlijkse verhoging van de minimumleeftijd waarop tabaksartikelen kunnen worden gekocht, in navolging van Nieuw-Zeeland.

De Britse gezondheidsminister Neil O’Brien maakt zich intussen wel zorgen dat volgens de laatste cijfers meer dan 9% van de middelbare scholieren in Groot-Brittannië regelmatig vapet. Hij heeft daarom strengere controles aangekondigd op het verbod tot verkoop van de e-sigaret aan minderjarigen. Ook zal overleg worden gepleegd met de fabrikanten om middelen te vinden om te vermijden dat jongeren de e-sigaret beginnen te gebruiken. Een smaakjesverbod, zoals dat op 1 juli in Nederland van kracht had moeten gaan, is mogelijk een van die maatregelen.

Britse artsen en longspecialisten maken zich intussen zorgen over de e-sigaret die volgens velen van hen ten onrechte beschouwd wordt als een veilig en effectief nicotinevervangingsmiddel. In Nederland heeft het Trimbos Instituut de e-sigaret onderzocht. Hun conclusie: e-sigaretten zijn schadelijker dan gedacht. Ook komen er steeds meer aanwijzingen dat mensen gemakkelijker overstappen van de e-sigaret naar gewone sigaretten. Volgens Trimbos zou het gebruik van de e-sigaret beperkt moeten blijven tot de groep rokers die het echt niet lukt om te stoppen met roken met de bewezen effectieve hulpmiddelen.

Meer informatie

Lees meer over het Nederlandse beleid aangaande e-sigaretten

Lees meer over het Britse ‘Swap to Stop’-plan