Een betere leefstijl leidt tot een betere kwaliteit van leven, ook na een kankerbehandeling. Dat is de conclusie uit een studie door epidemioloog Eline van Roekel en bewegingswetenschapper Martijn Bours van MUMC+ in Maastricht, die onlangs verscheen in het International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. De twee onderzochten hoe mensen na een behandeling voor colorectale kanker omgingen met de aanhoudende vermoeidheid, die vaak met een behandeling gepaard gaat. En het blijkt dat meer bewegen een positief effect heeft op de vermoeidheid en de slaapkwaliteit.
Chronische vermoeidheid is een van de meest voorkomende neveneffecten van een kankerbehandeling, en soms houdt die vermoeidheid tot jaren na de behandeling aan. Programma’s die fysieke activiteit stimuleren worden vaak ingezet tegen vermoeidheid bij kankerpatiënten, maar blijken vaak niet voldoende effectief. Daarom heeft een team onderzoekers van het onderzoeksinstituut GROW in Maastricht, onder leiding van Eline van Roekel en Martijn Bours, de relatie tussen beweging en vermoeidheid bij kankerpatiënten uitgebreid bestudeerd. Hun bevindingen suggereren dat een consistent dagelijks bewegingsritme een aanzienlijke invloed kan hebben op de vermoeidheid en algehele levenskwaliteit van deze patiënten.
Het onderzoek richtte zich op 289 patiënten met colorectale kanker, die behandeld werden in drie ziekenhuizen: MUMC+, VieCuri en Zuyderland. Deelnemers werden gedurende de eerste vijf jaar na hun behandeling meerdere keren gevolgd. Gedurende deze periodes droegen ze vijf keer een week lang een bewegingsmeter op hun bovenbeen om hun dagelijkse fysieke activiteit te monitoren. Daarnaast vulden ze vragenlijsten in over hun slaapkwaliteit, vermoeidheid, en algehele levenskwaliteit.
Een van de opvallende bevindingen was dat patiënten die een regelmatig bewegingspatroon vertoonden – met consistente activiteitsniveaus op vergelijkbare momenten gedurende de dag – minder last hadden van vermoeidheid. Deze patiënten meldden niet alleen een betere slaapkwaliteit, maar ook een verbeterde algehele levenskwaliteit. Het bleek dat de scheiding tussen dagactiviteit en nachtelijke rust cruciaal was: een duidelijke piek in fysieke activiteit overdag, ondersteund door matig intensieve activiteiten zoals stevig wandelen of fietsen, was gekoppeld aan minder vermoeidheidsklachten.
Hoewel beweging voordelen kan hebben voor kankerpatiënten, is toch enige voorzichtigheid geboden bij het adviseren van verhoogde activiteit direct na de behandeling. De fysieke en emotionele belasting van kanker en de behandeling kan leiden tot een verhoogde vermoeidheid, waardoor een toename in activiteit niet altijd haalbaar of wenselijk is. Bovendien kan een verhoogde activiteit soms eerder een gevolg zijn van afgenomen vermoeidheid dan een oorzaak ervan.
De onderzoekers denken dat de studieresultaten de potentie van een consistent bewegingsritme bij het verminderen van vermoeidheid aangeven, maar verdere studies zijn nodig om interventies te ontwikkelen die patiënten helpen hun dagelijkse bewegingspatroon effectief aan te passen. Onderzoek naar de integratie van deze bevindingen in de nazorg voor kankerpatiënten kan een waardevolle bijdrage leveren aan de verbetering van hun levenskwaliteit.
Referentie
Naar boven
