Cardiovasculaire problemen op middelbare leeftijd leiden vaak tot cognitieve problemen op latere leeftijd

november 2024 Preventie Cardiovasculair Ouderengeneeskunde Willem van Altena

De cardiovasculaire gezondheid van mensen van middelbare leeftijd blijkt significant samen te hangen met het risico op verminderde hersengezondheid later in het leven. Dat blijkt uit een studie die is uitgevoerd door Santiago Clocchiatti-Tuozzo, MD, MHS, postdoctoraal onderzoeker in geriatrische epidemiologie en veroudering aan Yale University in de Verenigde Staten. De resultaten van dit onderzoek zijn onlangs gepubliceerd in Neurology.

De studie richtte zich op de rol van de Life’s Essential 8 (LE8)-score van de American Heart Association, een verzameling van acht aanpasbare cardiovasculaire risicofactoren: bloeddruk, bloedsuikerspiegel, cholesterol, BMI, roken, fysieke activiteit, voeding en slaapduur. Deze factoren werden ingeschaald naar drie categorieën: optimaal, intermediair en slecht. Hoewel deze LE8-score specifiek cardiovasculaire gezondheid meet, is de cumulatieve invloed op hersengezondheid nog niet volledig duidelijk.

Klinische factoren

Clocchiatti-Tuozzo en zijn team onderzochten de hypothese dat een slechter LE8-profiel bij mensen van middelbare leeftijd gepaard gaat met een verhoogd risico op klinische factoren die bijdragen aan een verminderde hersengezondheid, waaronder beroerte, dementie en depressie op latere leeftijd. Voor deze twee-fasen prospectieve studie werd gebruik gemaakt van gegevens uit de U.K. Biobank (UKB) en het All of Us (AoU) cohort. De UKB omvatte meer dan 500.000 deelnemers uit het Verenigd Koninkrijk die tussen 2006 en 2010 zijn ingeschreven, terwijl de AoU, een lopend onderzoek door de NIH in de Verenigde Staten sinds 2018, 400.000 deelnemers omvat. In de eerste fase werden 316.127 UKB-deelnemers (gemiddelde leeftijd 56 jaar; 52% vrouwen) geanalyseerd, terwijl in de replicatiefase 68.407 AoU-deelnemers (gemiddelde leeftijd 56 jaar; 60% vrouwen) werden bestudeerd.

De LE8-score werd berekend voor elke afzonderlijke component en opnieuw voor de totaalscore als het ongewogen gemiddelde van de componenten. Op basis van de totaalscore werden drie categorieën gedefinieerd: minder dan 20 (slecht), 20 tot 80 (intermediair) en meer dan 80 (optimale cardiovasculaire gezondheid).

Uitkomstmaten

De primaire uitkomstmaat was een samengestelde score van beroerte, dementie of depressie op latere leeftijd, met covariaten zoals demografische informatie verzameld bij de start van elk cohort. Resultaten toonden aan dat na een gemiddelde follow-up van 4,9 jaar in de eerste fase de niet-gecorrigeerde risico’s voor deze samengestelde uitkomsten 0,7% (95% BI 0,61–0,74) voor optimale, 1,2% (95% BI 1,11–1,22) voor intermediaire en 1,8% (95% BI 1,70–1,91) voor slechte cardiovasculaire gezondheid bedroegen. In de replicatiefase, met een follow-up van 2,9 jaar, bedroegen de niet-gecorrigeerde risico’s 2,8% (95% BI 2,49–3,05) voor optimale, 6% (95% BI 5,76–6,22) voor intermediaire en 9,7% (95% BI 9,24–10,24) voor slechte cardiovasculaire gezondheid.

Vergelijkende analyses bevestigden de associatie tussen hersengezondheid en cardiovasculaire status: de hazard ratio was 1,35 (95% BI 1,21–1,51) voor intermediaire versus optimale cardiovasculaire gezondheid en 1,94 (95% BI 1,72–2,18) voor slechte versus optimale cardiovasculaire gezondheid. Deze bevindingen benadrukken het potentieel van cardiovasculaire risicofactoren om, indien goed beheerd, hersengezondheid te ondersteunen. Verdere studies zijn noodzakelijk om de invloed van levensstijlgewoonten op hersengezondheid beter te begrijpen en om sociale factoren zoals ras en etniciteit mee te nemen in deze associatie.

Referentie
Clocchiatti-Tuozzo S, Rivier CA, Renedo D, et al. Life’s Essential 8 and Poor Brain Health Outcomes in Middle-Aged Adults. Neurology. 2024;103(10). doi:10.1212/WNL.0000000000209990