SAMENVATTING
Gewoonten spelen een centrale rol in ons dagelijks functioneren: ze maken gedrag efficiënt en besparen mentale energie. Deze automatismen ontstaan wanneer specifieke cues herhaaldelijk worden gekoppeld aan een gedragsrespons met een positief gevolg. Hoewel we gewoonten vaak als ‘goed’ of ‘slecht’ bestempelen, volgen ze dezelfde onderliggende mechanismen. Sterke gewoonten treden automatisch op, waardoor motivatie, attitudes en intenties minder invloed hebben. Hierdoor schieten interventies die enkel zijn gericht op kennisoverdracht vaak te kort. Succesvolle gedragsverandering vereist aandacht voor gewoontecomponenten, context en timing. Transitiefases – zoals een verhuizing of levensgebeurtenis – kunnen hierbij als kansrijke momenten fungeren. Het duurzaam verankeren van gezond gedrag vraagt om een integrale aanpak waarin interventies gericht zijn op het doorbreken van bestaande gewoonten én het opbouwen van nieuwe, gewenste gewoonten, ondersteund door haalbare acties, passende context en concrete implementatie-intenties.
(NED TIJDSCHR LEEFSTIJLGENEESKD 2025;3(5):224–9)
